Open brief: Scholen moeten voluit kiezen voor duaal leren

Het artikel over het falen van duaal leren (tezelfdertijd leren op school en leren op de werkvloer) legt de vinger op de wonde (DS 2 februari). Na vijf jaar blijkt de wonderformule van het buitenland in Vlaanderen minder goed aan te slaan dan verwacht. Het aantal leerlingen dat kiest voor duaal leren stijgt, maar is relatief gezien nog zeer beperkt.

Nochtans is duaal leren een zeer effectieve manier om vaardigheden aan te leren die relevant zijn voor de arbeidsmarkt. Door de beperkte schaal loont het vandaag echter niet voor scholen en ondernemingen om ermee aan de slag te gaan. De voorbije maanden en jaren werden verschillende analyses gemaakt, maar na veel campagnes en talrijke initiatieven is het tijd om het ­geweer van schouder te veranderen en grondige maatregelen te nemen om duaal leren op te schalen.

Een belangrijk verschil met het buitenland is dat Vlaanderen dezelfde studierichtingen op twee manieren aanbiedt, zowel duaal als voltijds op school. In vergelijking met andere landen met sterke duale systemen zoals Zwitserland, Duitsland en Denemarken, is Vlaanderen hier een buitenbeentje. Arbeidsmarktgerichte opleidingen in de ons omringende landen worden enkel duaal aangeboden.

Dat is ook logisch: voor verschillende opleidingen is duaal de meest logische manier om competenties te verwerven. Daarom roepen we op: bied ­bepaalde opleidingen alleen nog duaal aan. Door scholen positief te laten kiezen voor duaal, stijgt de kwaliteit van de opleiding en worden jongeren beter ondersteund.

Kiezen voor duaal leren is niet verliezen. De weinige voltijdse scholen die vandaag al voluit kiezen voor duaal leren, kunnen uitpakken met hun succesverhalen. Zij slagen erin hun kostbare leraren, middelen en ­expertise optimaal in te zetten. Uit studies blijkt ook dat scholen met meer leerlingen in duale trajecten, genieten van schaalvoordelen en hogere baten. Die radicale keuze voor duaal leren vraagt uiteraard een gefaseerde aanpak, waarbij het belangrijk is om de studie­richtingen doordacht te selecteren in ­samenspraak met de sectoren en afhankelijk van het aantal beschikbare werkplekken in de regio. Dat betekent concreet dat in ­bepaalde regio’s een overaanbod aan dezelfde opleiding wordt tegengegaan, wat de versnippering van mensen en ­middelen minimaliseert. Scholen kunnen zich dan verder specialiseren ten gunste van de opleidingen. Tegelijkertijd moeten we werk maken van bijkomende flexibiliteit, om beter te kunnen inspelen op de noden van de ­arbeidsmarkt en de samenwerking tussen ondernemingen vlotter te ­laten verlopen. Tot slot moet er voor leerlingen die niet gebaat zijn met duaal leren een alternatief zijn. De nieuwe aanloopfase kan hiervoor een basis zijn en moet in ­samenspraak met de centra voor deeltijds onderwijs verder vormgegeven worden.

Danny Van Assche (Unizo), Hans Maertens (Voka), Jolyce Demely (Agoria Vlaanderen), Isolde Delange (Mode Unie), Luc Missante (Traxio), Hilde Bollen (Kenniscentrum Binnenvaart), Viviane Camphyn (Nelectra), Lode Verkinderen (Transport en Logistiek Vlaanderen), Jean-Pierre Waeytens (Bouwunie), Andreas Cremer (Febiac), Jan Delfosse (Comeos), Nadia Lapage (Fevia Vlaanderen), Marc Dillen (Vlaamse Confederatie Bouw), Lieve Vanlierde (inDUfed), Philippe Degraef (Febetra), Philippe Coigné (Staalindustrie Verbond), Johan Staes (Vlozo), Stany Vaes (Denuo)